Stemmatik

“Tenkitli metin neşri” ya da ilahiyat akademik çevrelerinde “tahkik” olarak bilinen, el-yazma eserlerin çağdaş yayıncılık yöntemleri kullanılarak günümüz okuyucusuna ulaştırılmasını amaçlayan “metin tenkidi”ne ve bu alanda geliştirilen yöntemlere ilişkin kuramsal çalışmalar, günümüz Batılı ilim çevrelerinde oldukça önemsenmesine rağmen ülkemiz araştırmacıları tarafından yeterince dikkate alınmamaktadır.

Klasik Antikite’nin iki Avrupa dili olan Latince ve Grekçenin ve bu dillerle bağlantılı kültürlerin uzmanı bilim adamlarınca geliştirildiği şekliyle “metin tenkidi”, sadece bu iki dile mahsus olmayıp aynı zamanda İbrani filolojisine ve Doğu Hıristiyan dillerine ve zamanla diğer Doğu dillerine de uygulanmıştır. 19. yüzyılın sonundan itibaren bu tenkitli metin neşri pratik çalışmaları, bazı kuramsal gözlem ve yöntemlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur.

Hiç kuşkusuz bu yöntemlerin başında daha çok Alman bilim adamı Karl Lachmann’ın adıyla anılan Stemmatik (soy-ağacı yöntemi) gelmektedir. Elinizdeki bu küçük çalışma, ülkemiz ilim camiasında çok az bilinen bir konuyu, bahsi geçen soy-ağacı yöntemini okuyucuya tanıtmayı hedeflemektedir.